Dysfagie (slikstoornissen):
Bart Zick en Laura van der Linden FTO 12-2023
Bij de ziekte van Parkinson is dysfagie vaak aanwezig!
Dysfagie kan ook ontstaan of verergeren door:
- bijwerkingen van medicatie;
- een indirect effect van farmacologische activiteit
(o.a. inflammatie veroorzaakt door antibiotica, immunosuppressiva) - directe schade aan de orofaryngeale/oesofageale mucosa
Behandeling van ernstige dysfagie:
Stap 1:
Levodopa/benserazide (Madopar ®) dispertablet gebruiken i.p.v. gereguleerde tabletten.
De totale dagdosering van de levodopa wordt hetzelfde gehouden, waarbij deze bij voorkeur over minimaal vier giften verspreid wordt
Stap 2:
Levodopa vervangen door rotigotine pleister (Neupro ®).
Voordelen rotigotine pleisters:
- Vervanging van levodopa of dopaminerge medicamenten mogelijk in geval van ernstige dysfagie bij M. Parkinson (of parkinsonisme)
- Geleidelijke afgifte, dus ook minder snel responsfluctuaties
Nadelen van rotigotine pleisters:
- Rotigotine is minder effectief dan levodopa
- Relatief meer bijwerkingen (slaperigheid, misselijkheid, oedeem)
- Lokale huidreacties
- Kans op toename verwardheid, hallucinaties (bij cognitieve stoornissen of delier)
- Het duurt even voordat de pleister volledig werkt, steady state bereik je na 1-2 dagen.
- De dosering van rotigotine per 2 dagen in stappen van 2 mg ophogen of verlagen; dit langzaam verhogen i.v.m.bijwerkingen.
- Bij ernstige slikstoornissen, waarbij orale medicatie niet lukt.
- In geval van terminale fase, waarbij verwacht wordt dat deze langer dan enkele dagen gaat duren en waarin er hinderlijke klachten van motore symptomen zij (hypo-/bradykinesie, rigiditeit).
Bij slikstoornissen kan worden overwogen om levodopa/benserazide dispers te geven, deze kun je op de tong laten smelten. 200 mg per keer tot max 10x daags, individueel in te stellen.
Naslagwerk en bronvermelding: