dysfagie 151

Dysfagie (slikstoornissen):

Bart Zick en Laura van der Linden FTO 12-2023

Bij de ziekte van Parkinson is dysfagie vaak aanwezig!

Dysfagie kan ook ontstaan of verergeren door:

bijwerkingen van medicatie;
een indirect effect van farmacologische activiteit
(o.a. inflammatie veroorzaakt door antibiotica, immunosuppressiva)
directe schade aan de orofaryngeale/oesofageale mucosa

Behandeling van ernstige dysfagie:

Stap 1:

Levodopa/benserazide (Madopar ®) dispertablet gebruiken i.p.v. gereguleerde tabletten.
De totale dagdosering van de levodopa wordt hetzelfde gehouden, waarbij deze bij voorkeur over minimaal vier giften verspreid wordt

Stap 2:

Levodopa vervangen door rotigotine pleister (Neupro ®).

Voordelen rotigotine pleisters:

Vervanging van levodopa of dopaminerge medicamenten mogelijk in geval van ernstige dysfagie bij M. Parkinson (of parkinsonisme)
Geleidelijke afgifte, dus ook minder snel responsfluctuaties

Nadelen van rotigotine pleisters:

Rotigotine is minder effectief dan levodopa
Relatief meer bijwerkingen (slaperigheid, misselijkheid, oedeem)
Lokale huidreacties
Kans op toename verwardheid, hallucinaties (bij cognitieve stoornissen of delier)

Stap 2:

Het duurt even voordat de pleister volledig werkt, steady state bereik je na 1-2 dagen.
De dosering van rotigotine per 2 dagen in stappen van 2 mg ophogen of verlagen; dit langzaam verhogen i.v.m.bijwerkingen.

Bij ernstige slikstoornissen, waarbij orale medicatie niet lukt.
In geval van terminale fase, waarbij verwacht wordt dat deze langer dan enkele dagen gaat duren en waarin er hinderlijke klachten van motore symptomen zij (hypo-/bradykinesie, rigiditeit).

Geneesmiddelnaam

Dosering + opmerkingen

rotigotine pleister

Bij een dagdosering levodopa tot 500 mg/dag: omzetten naar rotigotine pleister 2 mg/24 uur

Bij een dagdosering levodopa 500-1000 mg: omzetten naar rotigotine pleister 4-8 mg/24 uur

Bij een dagdosering levodopa 1000-1500 mg: omzetten naar rotigotine pleister 8-12 mg/24 uur

Bij een dagdosering levodopa 1500-2000 mg: omzetten naar rotigotine pleister 12-16 mg/24 uur

Geneesmiddelnaam

Dosering + opmerkingen

Levodopa/benserazide dispers

Bij slikstoornissen kan worden overwogen om levodopa/benserazide dispers te geven, deze kun je op de tong laten smelten. 200 mg per keer tot max 10x daags, individueel in te stellen.