Behandeling van diabetes in de laatste levensfase

 FTO 06-2019


Prognose

Niet stabiel, prognose in maanden

Doel

Voorkomen hypo’s & klachten hyperglycemie/ Minimale belasting diabetes behandeling

Streefwaarden

Bloedglucose 6-20 mmol/l; Stop Hba1c controle (Verenso)

Saneer

  • Overweeg stop CV medicatie : ACE-remmer, AII- antagonist, statine, acetylsalicylzuur.
  • Metformine: stop bij anorexie, gastro-intestinale klacht en NF stoornissen.
  • SU-derivaat: alleen kortwerkend, halveer dosis of stop bij NF-/LF stoornis en anorexie.
  • DPP4- remmers: Verlaag of stop bij verminderde NF; Linagliptine is wel toegestaan.
  • GLP-1-analoog: overweeg stop bij slecht eten/ buikpijn. Stop bij aanwijzing pancreatitis.
  • Pas insulinedosis bij DM1/ DM2 aan bij GFR <15, afname intake, afvallen of afname activiteit.
  • DM en insulinepomp: Handhaaf bij adequate zelfzorg; pas basale stand aan activiteitsniveau /corticosteroïden gebruik aan; aanpassing bolus bij afname eetlust.
  • Alle orale antidiabetica gestopt & bloedglucose >15 mmol/l & hyperglycemische klachten. Geef dan gliclazide 30MR in de ochtend of 10EH NPH insuline in de ochtend.
  • Pas insuline dosis bij DM1/ DM2 aan bij GFR <15, afname eetlust, afvallen, afname activiteit.
  • DM1 en insulinepomp: Handhaaf pomp bij adequate zelfzorg; pas basale stand aan activiteitsniveau / corticosteroïden aan; aanpassing bolus bij afname eetlust.


Bij DM1: altijd insuline blijven geven voor basale verbranding (0,3-0,4EH/kg).

Evaluatie

Controleer incidenteel, bij twijfel of klachten een bloedglucose tussen 15-17 uur.

Prognose

Verdere achteruitgang en prognose in weken

Doel

Voorkomen hypo’s & klachten hyperglycemie/ Minimale belasting diabetes behandeling

Streefwaarden

Bloedglucose 6-20 mmol/l; Stop Hba1c controle

Saneer

  • Overweeg stop CV medicatie als ACE-remmer, AII- antagonist, statine, acetylsalicylzuur.
  • Metformine: stop
  • SU-derivaat: stop of halveer dosis gliclazide of tolbutamide
  • DPP4- remmers: stop
  • GLP-1-analoog: stop
  • Alle orale antidiabetica gestopt & bloedglucose >20 mmol/l & hyperglycemische klachten. Geef dan Gliclazide 30MR in de ochtend of 10EH NPH in de ochtend.
  • Pas insuline dosis (DM1/ DM2) aan bij GFR <15, afname eetlust, afvallen, afname activiteit.
  • DM1 en insulinepomp: Handhaaf de pomp bij adequate zelfzorg; aanpassing basale stand aan activiteitsniveau en corticosteroïden; aanpassing bolus bij verminderde eetlust


Bij DM1: altijd insuline blijven geven voor basale verbranding (0,3-0,4EH/kg).

Evaluatie

Controleer incidenteel, bij twijfel of klachten een bloedglucose tussen 15-17 uur.

Prognose

De laatste dagen tot overlijden

Doel

Voorkomen hypo’s  en voorkomen van ernstige  klachten door hyperglycemie. Daarnaast zo min mogelijk belasting door diabetes behandeling.

Streefwaarden

Geen streefwaarden meer, alleen behandeling van klachten.

Saneer

  • Stop alle orale medicatie
  • Stop bij DM2 de insuline, behalve als de dosis >40 EH is en/ of risico op hyperosmolaire hyperglycemische ontregeling.
  • Bij bloedglucose >20 mmol/l: 6EH snelwerkend insuline analoog (zeker bij klachten).
  • Als insuline gebruikt wordt (soms bij DM2, altijd bij DM1) overweeg dan overgaan op 1 dd langwerkend (glargine of detemir) in de ochtend, max dosering 50-75% van de totale dagelijkse dosis insuline (voor basale verbranding  is 0,3-0,4EH/kg nodig).


Bij coma en onomkeerbaarheid daarvan,  stop alle DM1/ DM2 medicatie, inclusief insuline; stop vochttoediening.

Evaluatie

  • Stop glucosebepaling.
  • Indien check op hyperglycemie erg gewenst is, dan bij voorkeur middels urinestrip op glucose en ketonen, waarbij pas bij een uitslag van glucose 2+/ ketonen + een bloedglucosebepaling wordt gedaan.
  • Eventueel incidenteel, bij twijfel of klachten een bloedglucose tussen 15-17 uur.

Bepaal in welke fase de patiënt verkeerd

Naslagwerk en bronvermelding:

NHG standaard - Diabetes mellitus type 2

NHG standaard - Cardiovasculair risicomanagement

Cardiometabool Informatie over patiënten met diabetes mellitus, obesitas, (hoog risico op) hart- en vaatziekten en/of nierschade of de combinatie van deze aandoeningen. Bevat veel zorgstandaarden en richtlijnen.


Formularium - Cardiovasculair Risico Management (017)

Formularium - Hypercholesterolemie (018)

Formularium - Richtlijn equivalent dosering statines (515)

*

index | terminale zorg | stervensfase | pijnbestrijding | palliatieve sedatie | palliatieve sedatie intemitterende toediening | reutelen | dyspeu | misselijkheid en braken in stervensfase | ileus |

mond | terminale onrust | angst | vermoeidheid | DM in de laatste levensfase | euthanasie | palliatieve sedatie v/s euthanasie


pagina 474


LINKS

FTO

MEDIMO

APOTHEEK & LOGISTIEK

RICHTLIJNEN

LABORATORIUM

INDEX

verpleeghuisformularium

= werkvoorraad X

Deze medicatie zit in de werkvoorraad

w

https://verpleeghuisformularium.nl

Versie 4-3-2024 (11.91)

G.T.R. Van Laere, arts

klik hier voor het geven van opmerkingen / aanvullingen