Angst nabij de stervensfase
FTO Frederique van Veldhuizen en Saskia Bisschop 01-
Inleiding:
“Angst is een beklemmende, onaangename emotionele toestand die wordt opgeroepen als zich een verandering voordoet in het leven die als ontregelend, onbekend of bedreigend voor het eigen welbevinden of het leven wordt ervaren.’’
Communicatie en aandachtspunten:
Symptoom angst
Extentieel
Organisch
Situationeel
Psychiatrisch
Omgeving
Ziekenhuis/hospice/thuis Sociale omgeving
Persoonlijke
kenmerken
Lichamelijk: prognose, symptoomlijden, performance score.
Psychisch: eerder verlies ervaringen, copingstrategie.
Sociaal: beschikbaarheid naaste, lotgenoten contact, naaste ontlasten.
Spiritueel: religie, zingeving.
Richtlijn angst palliatieve fase
Psychosociale interventies
Gesprekken arts/psycholoog, muziektherapie ondersteuning van de geestelijke verzorger.
Medicamenteuze therapie algemeen:
Indien psychosociale interventies niet (snel genoeg) effect hebben/hevige angsten
Wees alert op interactie problemen in combinatie met andere medicijnen.
2023-
2022-
Geneesmiddelnaam
Dosering + opmerkingen
Angststoornis in de laatste levensfase (bij levensverwachting < 3 maanden)
3 dd 10 mg
Lorazepam (LET OP = 2e keuze!)
2 dd 0,5 -
5mg z.n. s.c. of 6x daags 5 mg, eventueel verder ophogen als nodig.
LET OP! 1) Altijd voorschrijven in milliliters in Medimo! Zie hier de afspraken die we gemaakt hebben in de vakgroep (832).
LET OP! 2) Bij het geven van een kleine dosis midazolam 2,5 mg (=0,5 ml) via een venflon naaldje, blijft een substantiële hoeveelheid achter in de ruimte van de venflonnaald. Van de 0,5 ml blijft (alleen) bij de eerste gift 0,22 ml in de venflon achter en komt dus maar 0,28 ml (=1,4 mg) subcutaan. Dit is op te lossen door eerste gift altijd hoger te doseren (bijvoorbeeld 5 mg = 1 ml) er komt dan 0,78 ml (=3,9 mg) subcutaan.
Naslagwerk en bronvermelding:
Misselijkheid en braken in de palliatieve fase -
Expertise Centrum Euthanasie -
Formularium -
1dd 10 mg start, per 2 weken ophogen tot max. 1dd 40mg. Citalopram mag worden gemalen. Druppels zijn veel duurder dan tabletten en smaken erg vies. Indien toch druppels: dan 20% lager doseren (8mg druppels i.p.v. 10mg tab en 16mg druppels i.p.v. 20mg tablet).
Afbouwen: na 6 maanden 10 mg per 3 maanden. Zie lab onderzoek (606). Denk ook aan ECG i.v.m. risico op QT-
Geneesmiddelnaam
Dosering + opmerkingen
Angststoornis in de laatste levensfase (bij levensverwachting > 3 maanden)
Geneesmiddelnaam
Dosering + opmerkingen
Angststoornis in de terminalefase
Plaats in het continuüm
Ziektegericht
Symptoomgericht
Terminaal
index | terminale zorg | stervensfase | pijnbestrijding | palliatieve sedatie | reutelen | dyspeu | misselijkheid en braken in stervensfase | ileus | mond | terminale onrust | angst | vermoeidheid |
DM in de laatste levensfase | euthanasie | palliatieve sedatie v/s euthanasie | palliatieve sedatie achtergrond informatie
pagina 472