Angst nabij de stervensfase

FTO Frederique van Veldhuizen en Saskia Bisschop 01-2023



Inleiding:

“Angst is een beklemmende, onaangename emotionele toestand die wordt opgeroepen als zich een verandering voordoet in het leven die als ontregelend, onbekend of bedreigend voor het eigen welbevinden of het leven wordt ervaren.’’


Communicatie en aandachtspunten:

Symptoom angst

Extentieel

Organisch

Situationeel

Psychiatrisch

Omgeving

Ziekenhuis/hospice/thuis Sociale omgeving

Persoonlijke

kenmerken

Lichamelijk: prognose, symptoomlijden, performance score.

Psychisch: eerder verlies ervaringen, copingstrategie.

Sociaal: beschikbaarheid naaste, lotgenoten contact, naaste ontlasten.

Spiritueel: religie, zingeving.

Richtlijn angst palliatieve fase


Psychosociale interventies

Gesprekken arts/psycholoog, muziektherapie ondersteuning van de geestelijke verzorger.


Medicamenteuze therapie algemeen:

Indien psychosociale interventies niet (snel genoeg) effect hebben/hevige angsten



Wees alert op interactie problemen in combinatie met andere medicijnen.

2023-01-30 Angst en depressie in de palliatieve fase.pptx FTO presentatie

2022-02-14 Palliatieve zorg.pptx FTO-presentatie


Geneesmiddelnaam

Dosering + opmerkingen

Angststoornis in de laatste levensfase (bij levensverwachting < 3 maanden)

Oxazepam

3 dd 10 mg

Lorazepam (LET OP = 2e keuze!)

2 dd 0,5 - 1 mg


Midazolam

5mg z.n. s.c. of 6x daags 5 mg, eventueel verder ophogen als nodig.

LET OP! 1) Altijd voorschrijven in milliliters in Medimo! Zie hier de afspraken die we gemaakt hebben in de vakgroep (832).

LET OP! 2) Bij het geven van een kleine dosis midazolam 2,5 mg (=0,5 ml) via een venflon naaldje, blijft een substantiële hoeveelheid achter in de ruimte van de venflonnaald. Van de 0,5 ml blijft (alleen) bij de eerste gift 0,22 ml in de venflon achter en komt dus maar 0,28 ml (=1,4 mg) subcutaan. Dit is op te lossen door eerste gift altijd hoger te doseren (bijvoorbeeld 5 mg = 1 ml) er komt dan 0,78 ml (=3,9 mg) subcutaan.

w

w

w

Naslagwerk en bronvermelding:

*

Misselijkheid en braken in de palliatieve fase - Samenvatting richtlijn misselijkheid en braken in de palliatieve fase (PDF)

Pallialine - Op Pallialine staan palliatieve richtlijnen volgens de meest recente inzichten in diagnostiek en behandeling bij palliatieve zorg beschreven. De richtlijnen zijn multidisciplinair en waar mogelijk evidence based opgesteld.


Expertise Centrum Euthanasie - Advies en hulp bij het levenseinde.

Formularium - Palliatieve sedatie versus euthanasie (476)


Citalopram

1dd 10 mg start, per 2 weken ophogen tot max. 1dd 40mg. Citalopram mag worden gemalen. Druppels zijn veel duurder dan tabletten en smaken erg vies. Indien toch druppels: dan 20% lager doseren (8mg druppels i.p.v. 10mg tab en 16mg druppels i.p.v. 20mg tablet).

Afbouwen: na 6 maanden 10 mg per 3 maanden. Zie lab onderzoek (606). Denk ook aan ECG i.v.m. risico op QT-verlenging. Bij vrouwen is de normaalwaarde van het gecorrigeerde QT-interval korter dan 450. Voor mannen geldt de iets kortere waarde van 440.


Geneesmiddelnaam

Dosering + opmerkingen

Angststoornis in de laatste levensfase (bij levensverwachting > 3 maanden)



Geneesmiddelnaam

Dosering + opmerkingen

Angststoornis in de terminalefase

Plaats in het continuüm

Ziektegericht

Symptoomgericht

Terminaal

index | terminale zorg | stervensfase | pijnbestrijding | palliatieve sedatie | reutelen | dyspeu | misselijkheid en braken in stervensfase | ileus | mond | terminale onrust | angst | vermoeidheid |

DM in de laatste levensfase | euthanasie | palliatieve sedatie v/s euthanasie | palliatieve sedatie achtergrond informatie


pagina 472


LINKS

FTO

MEDIMO

APOTHEEK & LOGISTIEK

RICHTLIJNEN

LABORATORIUM

INDEX

verpleeghuisformularium

= werkvoorraad X

https://verpleeghuisformularium.nl

Versie 25-04-2025 (versie 12.37)

G.T.R. Van Laere, arts

klik hier voor het geven van opmerkingen / aanvullingen

w