Dosering + opmerkingen

Hyperthyreoïdie

Geneesmiddelnaam

Hyperthyreoïdie

Léontine Bollen 12-2019

Naslagwerk en bronvermelding:

Stroomschema - schildklier aandoeningen

Farmacotherapeutisch kompas - hypothyreoïdie

Farmacotherapeutisch kompas - hyperthyreoïdie

NHG standaard - Schildklieraandoeningen

NHG standaard - Cardiovasculair risicomanagement

NHG - Laboratorium diagnostiek schildklieraandoeningen (LESA)

FTO Online - schildklier aandoeningen

Behandeling:

Zelden acuut ingrijpen nodig, behalve bij thyreotoxische storm (crisis). Zoek bij een subklinische hyperthyreoïdie eerst naar een andere verklaring van klachten. Overweeg bij aanhoudende klachten een proefbehandeling als andere oorzaken onwaarschijnlijk zijn.

Cardiale problemen, met name atriumfibrilleren, zijn redenen voor behandeling van een subklinische hyperthyreoïdie.

Behandelopties:

Medicamenteus, radioactief jodium en subtotale thyreoïdectomie. Bij groot diffuus struma is een remissie door medicamenteuze behandeling onwaarschijnlijk.

Behandeling medicamenteus binnen het verpleeghuis is mogelijk, bij twijfel overleg met de internist.

Achtergrond informatie:

Oorzaken hyperthyreoïdie:

• Ziekte van Graves, positieve TSH-R antistoffen.
• (Multi) nodulair struma
• Iatrogene oorzaak, bij recent toegediende jodiumhoudende contrastmiddelen of bij gebruik van lithium of amiodaron.
• Toxisch adenoom.
• Thyreotoxische storm: is zeldzaam tekenen van hypermetabolisme → Acuut ingrijpen noodzakelijk.
• Subacute thryreoïditis, virale infectie pijnlijke zwelling in de hals. Stille of pijnloze lymfocytaire thryreoïditis. → geen medicamenteuze behandeling geïndiceerd.

Symptomen:

Hyperthyreoïdie: diarree, gewichtsverlies bij goede eetlust, hartkloppingen, nervositeit en oftalmopathie.

Symptomen zijn bij ouderen vaak aspecifiek, maar komen vooral tot uiting op cardiovasculair, gastro-intestinaal en neuro psychiatrisch gebied. Meest voorkomende ziekteverschijnselen bij ouderen zijn: atriumfibrilleren, ontstaan of verergering van hartfalen of angina pectoris, gewichtsverlies, anorexie, obstipatie, cognitieve achteruitgang en delier.

Thiamazol

1 dd 30mg, handhaaf deze dosering gedurende de gehele behandeling.

• Bij veel klachten van hyperthyreoïdie gedurende de eerste 6 weken een β-blokker toevoegen, na 6 weken uitsluipen.
• Controleer na 6 weken of het vrije T4 normaal is, het TSH hoeft niet te worden bepaald. Dit is pas zinvol na 12 weken. Bepaal het FT4 na nog eens 6 weken opnieuw indien FT4 nog te hoog is.
• Start als het FT4 is genormaliseerd met suppletie van levothyroxine.
• Ga bij goede instelling over op 3 maandelijkse controles gedurende het eerste jaar en controleer vervolgens jaarlijks.
• Bij ziekte van Graves: stop thiamazol en levothyroxine in een keer, 1 jaar na het bereiken van euthyreoïdie en controleer TSH en FT4 na 6 weken. Bij multi nodulair struma is levenslange behandeling nodig.
• Aangezien een nieuwe primaire hyperthyreoïdie relatief weinig voorkomt binnen onze praktijk is het raadzaam te overleggen met een internist of endocrinoloog. En overweeg of behandeling met radioactief jodium of operatieve behandeling een optie zou kunnen zijn voor de patiënt.

Let op:

• Bijwerkingen: bij 1-5% exantheem, koorts, misselijkheid, paresthesieën, gewrichtspijn of voorbijgaande leukopenie. Meestal verdwijnt dit spontaan bij voortzetten van behandeling.
• Bij 0,2-0,5% ontstaat agranulocytose, kan plotseling optreden, routinematig laboratorium onderzoek heeft geen zin. Na het staken van de behandeling treedt vrijwel altijd binnen enkele weken herstel op.
• Verminderd de werking van acenocoumarol of fenprocoumon.