Vastgestelde anemie (*)

Anemie stroomschema en oorzaken overzicht

mogelijk renaal bepaald

chronische

ziekte


ijzergebrek


hemoglobino-

pathie

vit.B12 /

foliumzuurtekort


hemolytische

anemie


mogelijk beenmerg

aandoening

eGFR <45

ml/min/1,73 m2


MCV N

ferritine N, maar <100µg/l

ijzer <N

transferine >N


MCV <N

ferritine <N

BSE N

MCV N

ijzer <N

transferine N

MCV N

Vitamine B12 <N

en/of

foliumzuur <N

reticulocyten <N

LDH >N


Afwijkende

HbP-diagnostiek volgens

rapportage laboratorium


reticulocyten >N

én

LDH >N


reticulocyten <N

én

leucocyten en/of

trombocyten

afwijkend


alle andere

combinaties

onvoldoende verklaring

geen conclusie (overleg met specialist)

alle genoemde bepalingen aangevraagd?

overweeg aan-

vragen van nog

niet uitgevoerde bepalingen

In alle gevallen: Hb, MCV, ferritine.

Bij vermoeden van vitamine B12 - en/of foliumzuur deficiëntie (**) ook vitamine B12, foliumzuur, reticulocyten en LDH.

Bij vermoeden van anemie door (chronische) ziekte (***) ook: BSE, ijzer, transferrine, eGFR, leucocyten, trombocyten.

Bij verhoogd risico op dragerschap hemoglobinophatie (****) ook: Hb-elektroforese/cytochromatografie, evt. DNA-onderzoek, erythrocyten.

is er hevig menstrueel bloedverlies

geen aanvullend onderzoek

ijzergebrek (ijzer supletie)


nee

ja

nee

ja

Dit schema is van toepassing voor volwassen patiënten bij wie in het laboratorium een anemie is vastgesteld.

Afwijkend voedingspatroon (veganisme, deficiënte voeding bij overmatig alcohol gebruik), bekend potentieel opname probleem (inflamatoire darmziekte, maag- of darm resectie), gebruik van metformine en/of protonpompremmers.

Aandoening die een anemie door (chronische) ziekte tot gevolg kan hebben (infectie, maligniteit, chonische ziekte, nierfunctiestoornis, hematologische aandoening).

Zie risicogroepen in de hoofdtekst van de NHG standaard anemie.

*

**


***

****

Bron: NHG standaard anemie

MCV = Mean Corpuscular Volume; BSE = bezinkingssnelheit erythrocyten; eGFR = estimated glumerular filtration rate; HbP = hemoglobinepathie;

LDH = lactaatdehydrogenase; N = normaal bereik.

FTO  Maggy van de Brand en Léontine Bollen 02-2020


ferritine

N

maar

<100

µg/l

ferritine

 >100

µg/l

andere verklaring

dan benoemd

Indeling

NHG standaard van 2014  heeft de morfologische indeling in micro-, normo- en macrocytaire anemie vervangen is door een pathofysiologische indeling op basis van een verminderde of gestoorde aanmaak of verhoogde afbraak. Er is geen laboratoriumdefinitie voor anemie bij ouderen. IJzer deficiëntie en anemie door chronische ziekte is meest voorkomende oorzaak bij (gehospitaliseerde) ouderen.


Anamnese

Met het oog op een mogelijke ijzergebreksanemie: is er recent bloedverlies (plaats, ernst, recente bloeddonatie)?

Bij verdenking op anemie door vitamine B12- of foliumzuurdeficiëntie (=B11):


Bij verdenking op anemie door een chronische ziekte of infectieziekte:

Heeft de patiënt een aandoening die een anemie door een chronische ziekte tot gevolg kan hebben, of heeft hij/zij de afgelopen maand een infectieziekte doorgemaakt?



Bij verdenking op hemoglobineopathieën:


Bij verdenking op hematologische aandoening:


Laboratorium:

Doe bepaling van MCV en ferritine

Bron: NHG standaard anemie

Anemie achtergrond informatie


Anemie

Anemie medicatie

Ferrofumaraat

2x per week  200 mg. Na normalisatie van het Hb nog 2-3 maanden gebruiken. Dit middel geeft vaak obstipatie.


Dosering + opmerkingen

IJzer preparaat



Geneesmiddelnaam

Foliumzuur

Bij het voorkomen van een foliumzuurtekort is de dosering doorgaans 0,25 tot 0,5 mg foliumzuur per dag. Voor de behandeling van een foliumzuurtekort is dit 0,5 tot 1 mg foliumzuur per dag. Als de symptomen verdwijnen, is 0,25 tot 0,5 mg per dag gebruikelijk als onderhoudsdosering. De maximale dosering foliumzuurtabletten is 1 mg foliumzuur, verdeeld over twee doses. Controleer het Hb na 4 weken en na 8 tot 10 weken na het begin van de behandeling. Na normalisatie van het Hb-gehalte de suppletie 6-12 weken voortzetten en daarna staken, mits de oorzaak van de deficiëntie weggenomen is. Als de oorzaak niet te herstellen is, dan de suppletietherapie levenslang voortzetten. Voer nadere diagnostiek uit wanneer het herstel van Hb uitblijft, ondanks adequate suppletietherapie.

Na vaststellen deficiëntie en starten behandeling, geen lab onderzoek meer doen naar foliumzuur spiegel!


Cyanocobalamine


1× per dag 1 tablet van 1 mg. Controleer het Hb na 4 weken en na 8 tot 10 weken na het begin van de behandeling. Na normalisatie van het Hb-gehalte de suppletie 6-12 weken voortzetten en daarna staken, mits de oorzaak van de deficiëntie weggenomen is. Als de oorzaak niet te herstellen is, dan de suppletietherapie levenslang voortzetten. Voer nadere diagnostiek uit wanneer het herstel van Hb uitblijft, ondanks adequate suppletietherapie.

Na vaststellen deficiëntie en starten behandeling, geen lab onderzoek meer doen naar vit.B12 spiegel!


Hydroxocobalamine


Bij ernstige anemie of indien tabletten B12 niet mogelijk zijn. Begin dosering 10 injecties van 1000 μg met interval van minimaal 3 dagen. Onderhoudsdosering 1000 μg een maal per 2 maanden.

Na vaststellen deficiëntie en starten behandeling, geen lab onderzoek meer doen naar vit.B12 spiegel!

Dosering + opmerkingen

Foliumzuur



Geneesmiddelnaam

Dosering + opmerkingen

Vitamine B12



Geneesmiddelnaam

Ascorbinezuur (vitamine C)

“Rotor vitamine C” kiezen in Medimo. 2x per week 250 mg (in combinatie met ferrofumaraat) zodat ijzer beter kan worden opgenomen. Patiënten met maagklachten kunnen vitamine C beter niet gebruiken!

Behandeling van megaloblastaire anemie met foliumzuur, mag pas worden ingesteld als vitamine B12-deficiëntie is uitgesloten. Foliumzuur geeft in het geval van vitamine B12-tekort weer een normaal bloedbeeld en een normaal hemoglobinegehalte, maar neurologische afwijkingen ten gevolge van vitamine B12-gebrek verergeren of worden geprovoceerd. Indien er tevens een vitamine B12-deficiëntie bestaat, kan naast foliumzuursuppletie tegelijkertijd met vitamine B12-suppletie gestart worden.

Behandeling ijzergebrek anemie:

Behandeling megaloblastaire anemie:

Naslagwerk en bronvermelding:

NHG standaard - Anemie

Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde - Vitamine B12-suppletie liever oraal dan parenteraal (pdf)

*

index | bloed/intern | anemie | thiaminegebrek | refeedingsyndroom | kalium | vitamine D gebrek | START-STOPP criteria

pagina 276


LINKS

FTO

MEDIMO

APOTHEEK & LOGISTIEK

RICHTLIJNEN

LABORATORIUM

INDEX

verpleeghuisformularium

= werkvoorraad X

Deze medicatie zit in de werkvoorraad

w

https://verpleeghuisformularium.nl

Versie 4-3-2024 (11.91)

G.T.R. Van Laere, arts

klik hier voor het geven van opmerkingen / aanvullingen