Naslagwerk en bronvermelding:
Score ≥ 8: waarschijnlijkheid jichtdiagnose > 85%.
Score tussen 4 en 8: waarschijnlijkheid jichtdiagnose niet goed te bepalen.
Score ≤ 4: waarschijnlijkheid jichtdiagnose < 5%.
Bron: NHG-standaard arthritis
Diagnostische beslisregels om waarschijnlijkheid jichtdiagnose in te schatten.
Patiëntenkenmerk
|
Score
|
Mannelijk geslacht
|
2
|
Eerder doorgemaakte (ook volgens patiënt) vergelijkbare monoartritis
|
2
|
Binnen één dag ontstaan
|
0,5
|
Roodheid gewricht
|
1
|
MTP1-gewricht aangedaan
|
2,5
|
Voorgeschiedenis: hypertensie, myocardinfarct, hartfalen, CVA/TIA, perifeer arterieel vaatlijden
|
1,5
|
Urinezuurgehalte > 0,35 mmol/l
|
3,5
|
Jichtartritis plan van aanpak:
Aanvalsbehandeling
- Prednisolon 1 dd 30 mg gedurende vijf dagen of een NSAID (zie Artritis algemeen).
- Bij onvoldoende effect van prednisolon: verleng behandeling tot tien dagen.
- Bij geen effect van prednisolon of NSAID na drie tot vijf dagen: colchicine 2-3 dd 0,5 mg tot pijn verdwenen is; maximaal vijf dagen; stop altijd bij maag-darmklachten.
- Bij onvoldoende effect van of contra-indicaties voor prednisolon, NSAID of colchicine: overweeg (verwijzing voor) intra-articulair corticosteroïd.
Urinezuurverlagende therapie
Overweeg deze aanpak bij onaanvaardbare aanvalsfrequentie voor de patiënt (bijvoorbeeld meer dan drie keer per jaar) of als jichttophi aanwezig zijn, mits diagnostische beslisregelscore ≥ 8 of als urinezuurkristallen in gewrichtsvloeistof zijn aangetoond.
- Bepaal urinezuurgehalte en controleer elke vier weken of voldoende daling optreedt om een aanvaardbare aanvalsfrequentie te bereiken of tophi te laten verdwijnen (richtinggevend 0,35 mmol/l).
- Start met allopurinol 1 dd 100 mg, verhoog de dosis in stappen van 100 mg per vier weken; meestal is 1 dd 300 mg voldoende. Hogere doses zijn mogelijk (afhankelijk van de nierfunctie); zie NHG standaard Arthritis.
- Aanvalsbehandeling tijdens de instelling op allopurinol, zie boven; bij blijvend te hoge aanvalsfrequentie: NSAID (bijvoorbeeld 1-2 dd 250-500 mg naproxen) of colchicine (1 dd 0,5 mg) tot urinezuurgehalte ≤ 0,35 mmol/l.
- Staak de behandeling bij huidreacties. Herstart is soms mogelijk; zie hoofdtekst.
- Verwijs bij onvoldoende effect of onaanvaardbare (huid)bijwerkingen naar de reumatoloog voor eventuele behandeling met benzbromaron of febuxostat.
Jichtartritis: Hevige pijnlijke, acuut ontstane monoartritis (vaak MTP1-gewricht) of soms oligoartritis, zónder koorts. Bij ontsteking in 1 gewricht spreekt met van monoartritis, als er 2-4 gewrichten zijn ontstoken dan heeft men het over oligoartritis, en als er 5 of meer gewrichten ontstoken zijn dan gebruikt men de term polyartritis.
Pijn bestrijding van jicht 1e keus middelen:
Start 1 dd 100 mg, zo nodig elke 4 weken ophogen met 100 mg op geleide van urinezuurgehalte in bloed tot maximaal 900 mg. In de praktijk is 300 mg per dag meestal voldoende’. (NVR richtlijn jicht max 900 mg, NHG artritis max 2dd 300 mg, fabrikant max 10 mg/kg). Bij start van de behandeling kan een jichtaanval optreden.
LET OP: Voor het starten eerst de nierfunctie bepalen. Zie ook lab onderzoek (660).
- Clcr 50-80 ml/min: onderhoudsdosis max. 300 mg/dag.
- Clcr 30-50 ml/min: onderhoudsdosis max. 200 mg/dag.
- Clcr 10-30 ml/min: onderhoudsdosis max. 100 mg/dag.
Er is mogelijk een zeldzame interactie bij patiënten die al een ACE-remmer gebruiken en starten met allopurinol: zie hiervoor deze link.
1 dd 30 mg gedurende vijf dagen (NB: in de werkvoorraad zijn tabletten van 5 mg in voorraad). Beïnvloed glucose spiegel!
Pijn bestrijding van jicht 2e keus middelen:
Start 2 dd 500 mg, dan 250 mg elke 8 uur tot crisis voorbij is.
Laatste update 17-10-2023 / Silke Janssen 11-2020