Pijnbestrijding in de palliatieve fase en stervensfase
De WHO pijnladder adviseert een stapsgewijze behandeling van pijn op basis van pijnintensiteit en niet op basis van bijvoorbeeld stadium van de ziekte. Als eerste stap wordt hierbij het gebruik van een niet-
Nociceptive pijn -
Pijn in stervensfase
Anke Harteloh en Frederique van Veldhuizen FTO 02-
Pijn in de palliatieve fase
Gebruik de WHO pijnladder (zie de tekst links).
Naslagwerk en bronvermelding:
Misselijkheid en braken in de palliatieve fase -
Expertise Centrum Euthanasie -
Formularium -
LET OP! 2) Bij het geven van een kleine dosis morfine 5mg (=0,5 ml) via een venflon naaldje, blijft een substantiële hoeveelheid achter in de ruimte van de venflonnaald. Van de 0,5 ml blijft (alleen) bij de eerste gift 0,22 ml in de venflon achter en komt dus maar 0,38 ml (=3,8 mg) subcutaan. Dit is op te lossen door eerste gift altijd hoger te doseren (bijvoorbeeld 10 mg = 1 ml) er komt dan 0,78 ml (=7,8 mg) subcutaan.
Doorbraakpijn en palliatievezorg 5-
Geneesmiddelnaam
Dosering + opmerkingen
Nociceptive pijn
LET OP! 1) Altijd voorschrijven in milliliters in Medimo! Zie hier de afspraken die we gemaakt hebben in de vakgroep (800).
w
5-
Start 2 dd 5-
w
w
Neuropatische pijn
Er zijn een aantal karakteristieken of symptomen waaraan neuropathische pijn te herkennen is zoals stekend, brandend, schrijnend of elektrische schok; het gaat vaak samen met tintelingen of een doof gevoel. Het pijnlijke gebied hoeft niet altijd hetzelfde te zijn als de plaats waar de zenuwbeschadiging is. Neuropathische pijn heeft een aantal kenmerken, die alleen of tegelijk kunnen voorkomen:
Bron: website over allerlei soorten van pijn: www.pijn.nl
Symptomen van neuropathische pijn
Stap 1:
Stap 2:
Stappenplan bij neuropatische pijn:
1 dd 10-
2 dd 75 mg, per 2 dagen ophogen met 150 mg per dag. Max. 2 dd 300 mg / dag.
Start 100mg ‘s avonds of 100-
Clcr 50-
Clcr 30-
Clcr 10-
Geneesmiddelnaam
Dosering + opmerkingen
Neuropatische pijn
oraal, subcutaan of intraveneus, alleen in overleg met pijnteam.
3 dd 5 mg po, max. 90-
In het FTO overleg is afgesproken dat het ambulant verpleegkundig team (AVT) graag een bericht ontvangt zodra iemand terminaal is geworden en het zorgpad wordt gestart, dus ongeacht of dit wel of niet samengaat met de start van een subcutane pomp. Dit omdat bij de start van het zorgpad ook een extra tijdsinvestering vraagt van de afdelingen en het AVT dan weet op welke afdelingen zij eventueel kunnen ondersteunen. Dit kan gewoon via een mailtje vanuit de dokter of de afdeling gedaan worden.
Wordt er een pomp gestart of op een andere manier problemen met comfort verwacht met een specifieke vraag waarop het AVT moet letten dan graag een telefonisch contact door de dokter voor tekst en uitleg.
pagina 462
index | terminale zorg | stervensfase | pijnbestrijding | palliatieve sedatie | palliatieve sedatie intemitterende toediening | reutelen | dyspeu | misselijkheid en braken in stervensfase | ileus |
mond | terminale onrust | angst | vermoeidheid | DM in de laatste levensfase | euthanasie | palliatieve sedatie v/s euthanasie