Stervensfase

Naslagwerk en bronvermelding:

Misselijkheid en braken in de palliatieve fase - Samenvatting richtlijn misselijkheid en braken in de palliatieve fase (PDF)

Pallialine - Op Pallialine staan palliatieve richtlijnen volgens de meest recente inzichten in diagnostiek en behandeling bij palliatieve zorg beschreven. De richtlijnen zijn multidisciplinair en waar mogelijk evidence based opgesteld.

Expertise Centrum Euthanasie - Advies en hulp bij het levenseinde.

Formularium - Palliatieve sedatie versus euthanasie (475)

• Niet of nauwelijks meer eten en drinken.
• Ernstige vermoeidheid en verzwakking leidend tot volledige bedlegerigheid.
• Verminderde urineproductie.
• Snelle, zwakke pols.
• Koud aanvoelende, soms cyanotische extremiteiten, lijkvlekken.
• Spitse neus (de huid over neus en jukbeenderen verstrakt).
• Verminderd bewustzijn, vaak tot uiteindelijk volledig verlies van bewustzijn enkele uren voor het overlijden.
• Toenemende desoriëntatie, soms gepaard gaand met hallucinaties en terminale onrust .
• Hoorbare, reutelende ademhaling.
• Onregelmatige ademhaling kort voor overlijden (Cheyne-Stokes-ademhaling).

Markering stervensfase

• Pijn
• Reutelen
• Dyspnoe
• Misselijkheid/braken
• Terminale onrust
• Angst
• Vermoeidheid

Meest voorkomende symptomen in de stervensfase

Anke Harteloh en Frederique van Veldhuizen FTO 02-2022