Incontinentie bij vrouwen

NB: Het beleid voor incontinentie bij mannen staat beschreven op pagina urge incontinentie van het formularium (124).


Incontinentie is iedere vorm van ongewenst urineverlies. Urine-incontinentie komt, afhankelijk van de gehanteerde definitie, voor bij een kwart tot ruim de helft van alle volwassen vrouwen. De prevalentie neemt toe met het stijgen van de leeftijd.

Anamnese en lichamelijk onderzoek zijn terug te vinden in de NHG richtlijn Incontinetie voor urine bij vrouwen.


Onderzoek van prolaps:

De ernst van een urogenitale prolaps wordt vastgesteld als de vrouw maximaal perst in liggende of zittende houding. Zie tabel hieronder voor de gradering volgens de definities die zijn opgesteld door de International Continence Society (ICS) en de International Urogynecological Association (IUGA) [Haylen 2010].

Graad prolabs

Positie meest distale deel van de prolaps

1

tot 1 cm boven de hymenring

2

minder dan 1 cm boven of onder de hymenring

3

1 cm of meer voorbij de hymenring

4

complete eversie vagina en uterus

Behandeling:

De behandelopties zijn bij oudere vrouwen hetzelfde als bij jongere vrouwen, zij het dat bij hen vaker rekening gehouden zal moeten worden met comorbiditeit en gebruik van medicatie.


Ten aanzien van het doen van bekkenbodemspieroefeningen en/of blaastraining is het wel van belang dat de SO nagaat of de vrouw voldoet aan de volgende voorwaarden (ontleend aan de V&VN-richtlijn Urine-incontinentie bij kwetsbare ouderen (2010) [V&VN 2010]:


Bij stress incontinentie zijn bekkenbodemspier oefeningen of het dragen van een pessarium 1e keus behandeling. Bij urgency incontinentie wordt als 1e stap in de behandeling blaastraining aanbevolen.

Bij zeer frequente incontinentie en bij ernstige incontinentie t.g.v. stress incontinentie valt het plaatsen van een midurethraal bandje te overwegen, daarbij is het natuurlijk wel belangrijk om een goede afweging te maken of de patiënte hiermee belast kan worden aangezien het toch een operatieve ingreep is. Bij een forse prolaps wordt een pessarium geadviseerd.


Bekijk voor een uitgebreidere beschrijving van de behandelmogelijkheden bij incontinentie de NHG richtlijn - Incontinentie voor urine bij vrouwen.

Advies bij gebruik anticholinergicum:

Bij urgency incontinentie valt te overwegen om te behandelen met een anticholinergicum, indien patiënte er erg veel hinder van ondervindt en het opweegt tegen de mogelijke bijwerkingen.


Urologische spasmolytica/anticholinergica: oxybuninine, solifenacine, tolterodine:

Blokkade muscarine receptoren in de blaas ontspanning gladde spierweefsel.

Bij voorkeur niet aan ouderen geven ​(kan o.a. toename dementie, verwardheid, hallucinaties en desoriëntatie geven)!

Bij CAD : veel lekkage langs katheter, bij spasmen evt. zo nodig geven bij deze klachten! ​

1x dd 4mg. Minder geschikt bij cognitieve stoornis of dementie. Zie ook STOPP criteria (130).



Tolterodine

Geneesmiddelnaam

Dosering + opmerkingen

Urologische spasmolytica



FTO Ingrid van Soest en Léontine Bollen 07-2020


1x dd 5mg. Minder geschikt bij cognitieve stoornis of dementie. Zie ook STOPP criteria (130).



Solifenancine

NHG standaard - Incontinetie voor urine bij vrouwen

Urine incontinentie bij kwetsbare ouderen V&VN 2010 (pdf)

Praktijkkaart Urine incontinentie bij kwetsbare ouderen V&VN 2010 (pdf)

SO Portaal - Oorzaken incontinentie (pdf)

Begrippen:

Naslagwerk en bronvermelding:


*

pagina 126

index | tr.urogenitalis | urineweg infecties | mictieklachten bij mannen | BPH | urge incontinentie | acute blaasretentie | incontinentie bij vrouwen | vaginale klachten | blaaskatheters |

phimosis (huid/wond) | START-STOPP criteria


LINKS

FTO

MEDIMO

APOTHEEK & LOGISTIEK

RICHTLIJNEN

LABORATORIUM

INDEX

verpleeghuisformularium

= werkvoorraad X

Deze medicatie zit in de werkvoorraad

w

https://verpleeghuisformularium.nl

Versie 4-3-2024 (11.91)

G.T.R. Van Laere, arts

klik hier voor het geven van opmerkingen / aanvullingen